به راستی که آب مایه حیات است! آب از هیدروژن و اکسیژن ساخته شده و بدون اغراق، منشا اصلی زندگی روی زمین است.
راستش را اگر بخواهید آبیاری گیاهان اصلا پیچیده نیست، اما برای اینکه بدانیم چقدر و چه موقع باید اینکار را انجام دهیم، به کمی مهارت احتیاج داریم. ما در این مطلب به زبان ساده و روان، نکات مهم و اطلاعات کافی برای آبیاری گیاه آپارتمانی را برای شما ذکر کرده ایم، در واقع این نکات به شما کمک می‌کنند تا پس از خرید، نیازهای آن را برطرف کرده و در عین حال سلامت آن را هم حفظ کنید.
نکات طلایی آبیاری
این موارد، نکات و قوانین مهمی برای آبیاری گیاهان هستند. آنها را بخوانید و در هنگام آب دادن به گیاهان در خاطر داشته باشید :
- همیشه بعد از تعویض گلدان، گیاه را آبیاری کنید.
- گیاهانی که در گلدان‌های بزرگ هستند، در مقایسه با گیاهان در گلدان‌های کوچک آرام‌تر خشک می‌شوند.
- گیاهانی که در معرض نور کافی خورشید هستند، سریع‌تر از گیاهانی که در سایه هستند خشک می‌شوند.
- هوای مرطوب در مقایسه با هوای خشک، مدت بیشتری باعث حفظ رطوبت خاک می‌شود.
آب چه کاری برای گیاهان انجام می‌دهد؟
آب ساختار گیاه را تقویت می‌کند، دمای آن را پایین آورده و تمام مواد معدنی ضروری را به بخش‌های صحیح می‌رساند.
سلول‌های گیاه مثل کیسه‌های آب هستند. وقتی آب کافی داشته باشند، سفت و محکم شده و در نتیجه گیاه را استوار و قائم می‌کنند. اما وقتی گیاه با کم آبی مواجه شود، سلول‌ها خالی شده و گیاه پژمرده به نظر میرسد.
پس پژمردگی یک نشانه واضح برای آبیاری کردن گیاه است.
می‌دانیم که گیاهان سلولز تولید می‌کنند، این ماده هم به حفظ شکل کلی گیاه کمک می‌کند. اما اصلی‌ترین عامل در حفظ ظاهر و ساختار گیاه، فشار آب است.
در واقع این آب است که به طور اساسی سبب ساخت و حفظ ظاهر گیاه می‌شود و بهتر از سلولز عمل می‌کند.
وقتی به گیاه آب می‌دهیم، نور خورشید سبب تبخیر آب از روزنه‌های سطحی گیاه می‌شود. این فرایند مخفی “تعرق” نام دارد. تعرق باعث کاهش میزان آب موجود در برگ‌ها می‌شود.
این عالی است، چون آب به جایی می‌رود که بیشتر به آن نیاز است. در حالت ایده‌آل، آب باید از ریشه‌ها بالا آمده، وارد برگ‌ها شود و تعرق صورت بگیرد. اما اگر ریشه‌ها خشک باشند چطور؟
در این صورت آب موجود در ساختار خود برگ‌ها تبخیر می‌شود. چیزی که باعث بی‌حال شدن برگ‌ها شده و در نهایت پژمردگی گیاه را حاصل می‌کند. پس متوجه شدیم که پژمردگی نشانه تشنگی گیاه است.
فراموش نکنید که خاک مانند اسفنج عمل می‌کند. اغلب گیاهان آپارتمانی به خاک متخلخل نیاز دارند؛ چون در این خاک فضای کافی برای حضور آب و هوا وجود دارد.
اگر خاکی که قصد دارید گیاه را در آن بکارید تقریبا مرطوب است، فعلا از آبیاری گیاه تازه کاشته شده صرف نظر کنید.
اگر متوجه شدید که آب سریعا پس از ریخته شدن از طریق حفرات زیر گلدان خارج می‌شود، خاک شما کاملا خشک شده است و به جای خیس شدن، آب را مستقیما از درون خود رد کرده و بیرون می‌ریزد.
از آبیاری خاکی که کاملا خشک شده است پرهیز کنید. چون آب بلافاصله از جداره‌های گلدان خارج شده و توسط ریشه جذب نخواهد شد. گیاه باید آب را آرام و در طی زمان جذب کند، پس خاک خوب، خاکی است که آب را در درون حفرات خود نگه‌داشته و خارج نکند.
قبل از آبیاری گیاه ، باید میزان رطوبت و خیسی خاک را بسنجید. برای این کار از انگشتان خود کمک بگیرید. اگر حدود ۴ سانتی‌متر از عمق رویی خاک خشک بود، میتوانید گیاه را آبیاری کنید. اما اگر رویه خاک مرطوب است، تا خشک شدن آن کمی صبر کنید.
چه میزان آب کافی است؟
همانطور که نیاز گیاهان مختلف به نور متفاوت است، میزان نیاز آنها به آب هم تفاوت دارد. در اینجا باید به خواستگاه اصلی گیاه خود فکر کنید: آیا طبیعت اصلی گیاه، بارانی و گرمسیری و یا گرم و خشک است؟ سوالاتی ساده از این قبیل به شما کمک می‌کنند تا میزان آب موردنیاز گیاه خود را اندازه بگیرید.
گیاهان کویری (مثل کاکتوس و ساکولنت) احتیاج دارند که خشک بمانند؛ به عبارت دیگر از تجربه کردن کم‌آبی لذت می‌برند!
وقتی می‌خواهید کاکتوس، ساکولنت و یا افوربیای خود را آبیاری کنید قبل از آبیاری مطمئن شوید که خاک گیاه “کاملا” خشک شده باشد. در واقع باید چندهفته ( حتی چندماه) برای آبیاری مجدد صبر کنید.
سرخس‌ها عاشق رطوبت‌اند، پس باید هفته‌ای یک الی دو بار به خوبی آبیاری شوند.
اندازه گیاه هم در تشخیص آب موردنیاز آن به شما کمک می‌کند. گلدان‌های کوچک با خاک کمتر، سریع‌تر از گلدان‌های بزرگ با خاک بیشتر خشک می‌شوند. اگر در دو گلدان با اندازه‌های متفاوت، یک گیاه یکسان را کاشته اید؛ گلدان کوچک‌تر به دفعات آبیاری بیشتری نیاز دارد.
نکته : برای آبیاری گیاهان بزرگ، آب را در خاک بریزید و اجازه دهید تا خاک در آب غوطه ور شود. این کار را آنقدر تکرار کنید تا خاک از آب اشباع شده باشد. سپس مدتی صبر کنید تا خشک شده و مجدد آبیاری را انجام دهید.
اما برای آبیاری گیاهان کوچک، باید کاری شبیه به شناور کردن انجام دهید. گلدان را در یک سینی لبه دار قرار دهید، آب را روی خاک بریزید تا زمانی که از گلدان خارج شده و به ارتفاع حدود نیم سانتی‌متر در سینی جاری شده باشد. اجازه دهید گیاه برای ۸ ساعت در این سینی بماند، بعد گلدان را بردارید.
راستش را بخواهید، ما تمایل داریم بگوییم گیاه را “خیس و مرطوب” نگه دارید؛ اما متاسفانه بعضی از گیاهان در صورت آبیاری زیاد آسیب می‌بینند.
برای جلوگیری از این اتفاق، باید وضعیت خاک را ملاک قرار دهید. اگر خاک گیاه برای مدت طولانی خیس باشد، ممکن است باعث فاسد شدن ریشه شود. خیس بودن پیوسته خاک یعنی گیاه بیش از حد آب دریافت کرده است.
از طرف دیگر، اگر خاک اغلب اوقات خشک باشد، یعنی میزان آبیاری کم است. رمز اصلی آبیاری صحیح، این است که قبل از هر دفعه اجازه دهید خاک به خوبی خشک شود. در این صورت گیاه میزان کافی از آب و اکسیژن را دریافت خواهد کرد.
نکته : راه هوشمندانه این است که قِلِق گیاه خود را پیدا کنید! بررسی کنید که روش‌ها و دفعات مختلف آبیاری چه تاثیری بر گیاه شما می‌گذارد. به عقیده ما، اغلب گیاهان آپارتمانی دفعات بیشتر آبیاری را ترجیح میدهند، به جز چند استثناء ( مثل ساکولنت‌ها و یا نوع‌های خاصی از گیاهان ).
-
بهترین زمان برای آبیاری گیاه آپارتمانی چه وقت از روز است؟
بهترین زمان برای آبیاری‌شان صبح است، بیشتر گیاهان دوست دارند در صبح و قبل از اینکه خورشید بالا بیاید و آب آنها را بخارکند، آبیاری شوند.
-
مناسبترین زمان برای غبار پاشی چه موقعی است؟
زمان مناسب برای غبارپاشی گیاهان رطوبت دوست مثل سرخس‌ها و گیاهان هوازی هم صبح و عصر است که نور خورشید به طور مستقیم روی برگ‌ها نمی‌تابد چون قطرات آب روی برگ‌ها مثل ذره‌بین عمل‌می‌کنند و در صورتی که نور خورشید مستقیما به آنها بتابد، باعث سوختگی و لکه‌دارشدن برگ‌ها می‌شوند.
-
وقتی در سفر هستیم چطور به گیاهانمان آب بدهیم؟
به یکی از روش‌های زیر میتوانید گیاهانتان را آبیاری کنید:
بطری آب وارونه
حوله و ظرف آب
فیتیله‌گذاری
زیرگلدانی
گلخانه‌ی پلاستیکی
بطری آب در گلدان
توجه به زمان‌بندی برای آبیاری بهینه
گیاه سالم به یک لیوان آب تازه و گوارا نه نمیگوید! البته همه چیز به زمان‌بندی شما بستگی دارد!
یکی از بزرگترین اشتباهات آبیاری، تعیین کردن یک روز مشخص است.
آبیاری در یک روز ثابت از هفته، بیشتر از اینکه مفید باشد آسیب‌رسان است.
برای اکثر گیاهان، آبیاری باید در زمانی انجام شود که خاک تقریبا خشک شده است.
ولی تنها خشک شدن سطح خاک کافی نیست، باید حدود ۴ سانتی‌متر از عمق هم خشک شده باشد. میتوانید به آسانی از انگشت خود استفاده کنید و عمق خشک خاک را بسنجید.
اغلب گیاهان آپارتمانی دفعات مداوم آبیاری را ترجیح میدهند البته استثناء هایی هم وجود دارد.
به فصل توجه کنید
در طول تابستان، یعنی زمانی که خورشید شدیدتر می‌تابد، ساکولنت‌های کوچک به آبیاری بیشتری نیاز دارند. (هر دو هفته یک بار و یا بیشتر – این در مقایسه با حالت عادی که آبیاری آنها ماهی یک بار است بیشتر است).
سرخس‌ها، خزه‌ها و گیاهان گرمسیری باید تقریبا هفته‌ای یک‌بار آبیاری شوند. در مورد این گیاهان، سعی کنید در ماه‌های گرم سال محیط مرطوبی را فراهم کنید. بعضی سرخس‌ها عاشق خاکی هستند که همیشه خیس است! ( البته این به معنای غرقاب شدن نیست. )
نکته : برای گیاهانی که در گلدان‌های بدون حفرات زه کشی هستند، مانند گلدان‌های بزرگ عمل کنید. مراقب باشید که خاک را کاملا از آب اشباع نکنید. ( به مقدار کافی آبیاری کنید. )
خاک خشک آب را از جداره‌ها رد کرده و اجازه نمی‌دهد تا گیاه آن را جذب کند. اگر گلدان در زیر خود حفره‌ای ندارد، مواظب باشید تا بیش از یک چهارم حجم گلدان را با آب پر نکنید. اگر گلدان شما حفره دارد اما متوجه شدید که آب خیلی سریع از خاک خارج می‌شود، یعنی آب جذب نشده است.
دمای آب : ولرم
اغلب گیاهان آپارتمانی، آب گرم و ولرم را به آب سرد ترجیح میدهند. در واقع آب گرم بهتر جذب خاک می‌شود. سعی نکنید آب را روی برگ‌های گیاه بریزید. ( بجز ارکیده، گیاه هوایی و یا سرخس؛ که از آب روی برگ‌ها به علت افزایش رطوبت هوا لذت می‌برند)
اغلب گیاهان گرمسیری برگ‌های چرمی و مومی دارند، چون در طبیعت اصلی آنها بارندگی بسیار است. این سطح صیقلی باعث شده آب روی برگ‌ها جمع نشود و پایین بریزد تا بدین ترتیب ریسک ابتلای گیاه به قارچ و عفونت کاهش یابد.
